Επισήμανση τροφίμων
Γενικές διατάξεις επισήμανσης τροφίμων
Η βασική νομοθετική πράξη που ρυθμίζει θέματα επισήμανσης των τροφίμων είναι η Οδηγία 2000/13/ΕΚ.
Οδηγία 2000/13/ΕΚ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για προσέγγιση των
νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την επισήμανση, την παρουσίαση
και τη διαφήμιση των τροφίμων (δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο
κείμενο).
Η οποία έχει τροποποιηθεί από:
- Οδηγία 2001/101/ΕΚ της Επιτροπής
- Οδηγία 2002/86/ΕΚ
της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/101/ΕΚ όσον
αφορά την ημερομηνία, από την πάροδο της οποίας και μετά
απαγορεύεται το εμπόριο προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με την
οδηγία 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
- Οδηγία 2003/89/ΕΚ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης
Νοεμβρίου 2003, για την τροποποίηση της οδηγίας 2000/13/ΕΚ όσον
αφορά την αναγραφή των συστατικών των τροφίμων
Οδηγία 2008/5/ΕΚ
τσχετικά με την αναγραφή, στην επισήμανση ορισμένων τροφίμων,
υποχρεωτικών ενδείξεων πέραν των προβλεπομένων από την οδηγία
2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Αλλεργιογόνα συστατικά
Η Οδηγία 2003/89/EΚ, η οποία τροποποιεί την Οδηγία 2000/13/EΚ,
παραθέτει έναν κατάλογο αλλεργιογόνων συστατικών, τα οποία όταν
χρησιμοποιούνται στα προσυσκευασμένα τρόφιμα οφείλουν υποχρεωτικά να
αναγράφονται στην επισήμανση των τροφίμων, καθώς θεωρείται ότι
ενδέχεται να προκαλέσουν αλλεργίες σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού ή
ευπαθή άτομα.
Τα αλλεργιογόνα αυτά συστατικά αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙα
της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ. Παράλληλα προβλέπεται ότι το Παράρτημα αυτό
μπορεί να αναθεωρείται τακτικά. Ημερομηνία έναρξης ισχύος της Οδηγίας
2003/89 είναι η 25η Νοεμβρίου 2005. Απαγορεύεται μετά την ημερομηνία
αυτή πώληση προϊόντων που δε συμμορφώνονται με την Οδηγία αυτή, με
εξαίρεση προϊόντα που είχαν συσκευαστεί προγενέστερα από την ημερομηνία
αυτή.
Η EFSA αξιολογεί και γνωμοδοτεί σχετικά με τα συστατικά που θα
πρέπει να ενταχθούν στο Παράρτημα ΙΙΙα της Οδηγίας 2000/13 ΕΚ. Η
διαδικασία αυτή είναι διαρκής, βασίζεται στα νεότερα επιστημονικά
δεδομένα και αναθεωρεί κατά περιόδους το συγκεκριμένο Παράρτημα. Έτσι, η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την Οδηγία 2005/26/ΕΚ
(που διορθώθηκε από την Οδηγία 2005/63/ΕΚ) για την κατάρτιση καταλόγου
των συστατικών τροφίμων ή των ουσιών που αφαιρούνται προσωρινά από το
παράρτημα IIIα της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ (δείτε στο σύνδεσμο το
ενοποιημένο κείμενο) .
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για το
άρθρο 6 παράγραφος 10 της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί
από την Οδηγία 2003/89
http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/foodlabelling/guidelines_6_10.pdf
Επίσης έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για το άρθρο 6
παράγραφος 11 της Οδηγίας 2000/13/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί από την
Οδηγία 2005/26
http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/foodlabelling/ 2nd_guid_art6_11_200013ec_en.pdf
To Παράρτημα ΙΙΙα της Οδηγίας 200/13 τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2006/142 που
περιλαμβάνει την απαρίθμηση των συστατικών που πρέπει να αναγράφονται
σε όλες τις περιπτώσεις στην επισήμανση των τροφίμων
Προσθήκη βιταμινών & ιχνοστοιχείων 
Μια ευρεία κατηγορία θρεπτικών και άλλων συστατικών
που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή τροφίμων είναι οι
βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία (συμπεριλαμβανομένων των ιχνοστοιχείων),
αμινοξέα, απαραίτητα λιπαρά οξέα, διαιτητικές ίνες, κλπ.
Ο Κανονισμός 1925/2006 θέτει
τις προδιαγραφές για την προσθήκη βιταμινών και ιχνοστοιχείων στα
τρόφιμα. Στο Παράρτημα Ι αναφέρονται βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία
που μπορούν να προστεθούν στα τρόφιμα. Το Παράρτημα ΙΙ περιλαμβάνει
πηγές πρόσληψης βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων που μπορούν να
προστεθούν σε τρόφιμα, ενώ το Παράρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνει ουσίες που η
προσθήκη τους στα τρόφιμα απαγορεύεται.
H Επιτροπή έχει εκδόσει κατευθυντήριες γραμμές για
την υποβολή φακέλου ώστε μια ουσία (βιταμίνη, ιχνοστοιχείο, ή άλλη
ουσία που περιγράφεται από τον παρόντα Κανονισμό) να ενταχθεί στη λίστα
επιτρεπόμενων ουσιών
Η Επιτροπή τέλος, τηρεί μητρώο με:
- τις βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά που μπορούν να προστίθενται στα τρόφιμα ως έχουν στο Παράρτημα Ι,
- τα σκευάσματα βιταμινών και τις
ανόργανες ουσίες που μπορούν να προστίθενται στα τρόφιμα ως έχουν στο
ΠαράρτημαΙΙ,<./li>
- τις ανώτατες και τις κατώτατες
ποσότητες βιταμινών και ανόργανων συστατικών οι οποίες μπορούν να
προστίθενται στα τρόφιμα και τους τυχόν σχετικούς όρους οι οποίοι
καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 6,
- τις πληροφορίες σχετικά με τις εθνικές
διατάξεις για την υποχρεωτική προσθήκη βιταμινών και ανόργανων
συστατικών που αναφέρεται στο άρθρο 11,
- τους τυχόν περιορισμούς όσον αφορά την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών, όπως καθορίζεται στο άρθρο 4
Τροποποιήσεις Κανονισμού 1925/2006
Κανονισμός 1170/2009
της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/46/ΕΚ του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ.
1925/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά
τους καταλόγους βιταμινών και ανόργανων συστατικών και των μορφών τους
που μπορούν να προστεθούν σε τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των
συμπληρωμάτων διατροφής
Κανονισμός 108/2008
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συμβουλίου για την τροποποίηση
του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 σχετικά με την προσθήκη βιταμινών
και ανόργανων συστατικών και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα
Ημερομηνία τελ. αναθεώρησης 02.12.2009
Ισχυρισμοί διατροφής & υγείας
Κανονισμός 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα
Διορθωτικό στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου
2006, σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας που
διατυπώνονται στα τρόφιμα (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L
404 της 30ής Δεκεμβρίου 2006. Διορθωμένη έκδοση στην Επίσημη Εφημερίδα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 12 της 18ης Ιανουαρίου 2007)
Εφαρμοστικά Μέτρα Κανονισμού 1924/2006
Κανονισμός 353/2008
της Επιτροπής, για τη θέσπιση εκτελεστικών κανόνων σχετικά με τις
αιτήσεις έγκρισης ισχυρισμών υγείας όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 του
κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου
Τροποποιήσεις Κανονισμού 1924/2006
Κανονισμός 109/2008
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συμβουλίου για τροποποίηση του
κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς διατροφής
και υγείας που διατυπώνονται στα τρόφιμα
Εγκρίσεις - απορρίψεις ισχυρισμών υγείας 
Κανονισμός 983/2009
της Επιτροπής, σχετικά με την έγκριση και την απόρριψη ορισμένων
ισχυρισμών υγείας στα τρόφιμα οι οποίοι αφορούν τη μείωση του κινδύνου
εκδήλωσης ασθένειας, καθώς και την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών
Κανονισμός 984/2009
της Επιτροπής, σχετικά με την απόρριψη της έγκρισης ορισμένων
ισχυρισμών επί θεμάτων υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα,
εξαιρουμένων όσων αφορούν τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθενείας
καθώς και την ανάπτυξη και υγεία των παιδιών
Κανονισμός 1024/2009
της Επιτροπής, σχετικά με την έγκριση και την απόρριψη ορισμένων
ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, οι οποίοι αφορούν τη
μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθένειας, καθώς και την ανάπτυξη και
την υγεία των παιδιών
Κανονισμός (ΕΚ) 1025/2009
της Επιτροπής, σχετικά με την άρνηση έγκρισης ορισμένων ισχυρισμών
υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, εξαιρουμένων όσων αφορούν τη
μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθενείας και την ανάπτυξη και υγεία των
παιδιών
Ημερομηνία τελ. αναθεώρησης 02.12.2009
Πρόσθετα
Οδηγία 94/54/ΕΚ
της Επιτροπής σχετικά με την αναγραφή, στην επισήμανση ορισμένων
τροφίμων, υποχρεωτικών ενδείξεων πέραν των προβλεπόμενων από την οδηγία
79/112/ΕΟΚ του Συμβουλίου (δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο).
Τελευταία τροποποίηση έγινε με την :
Οδηγία 2004/77/ΕΚ
της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 94/54/EΚ σχετικά με την
επισήμανση ορισμένων τροφίμων που περιέχουν γλυκυρριζικό οξύ και το
μετά αμμωνίου άλας του
Διατροφική επισήμανση
Οδηγία 2008/100/ΕΚ
της Επιτροπής, για την τροποποίηση της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του
Συμβουλίου σχετικά με τους κανόνες της διατροφικής επισήμανσης των
τροφίμων, όσον αφορά τις συνιστώμενες ημερήσιες τροφικές δόσεις, τους
συντελεστές μετατροπής σε ενεργειακή αξία και τους ορισμούς
Οδηγία 90/496/ΕΟΚ
του Συμβουλίου, σχετικά με τους κανόνες επισήμανσης των τροφίμων όσον
αφορά τις τροφικές τους ιδιότητες (δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο
κείμενο).
Αναγραφή ποσοστού ενός συστατικού (Quantitative Ingredient declaration, QUID)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει σχετικά κατευθυντήριες γραμμές
http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/resources/fl02_en.pdf
Βόειο κρέας
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1760/2000
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη θέσπιση
συστήματος αναγνώρισης και καταγραφής των βοοειδών και την επισήμανση
του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση το βόειο κρέας, καθώς και
για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 820/97 του Συμβουλίου
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1825/2000
της Επιτροπής, για τη θέσπιση λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού
(ΕΚ) αριθ. 1760/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
όσον αφορά την επισήμανση του βοείου κρέατος και των προϊόντων με βάση
το βόειο κρέας
Τρόφιμα που περιέχουν κινίνη ή / και καφεΐνη
Οδηγία 2002/67/ΕΚ της Επιτροπής, σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων που περιέχουν κινίνη και των τροφίμων που περιέχουν καφεΐνη.
Κακάο - Σοκολάτα
Οδηγία 2000/36/ΕΚ
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα προϊόντα κακάο
και σοκολάτας που προορίζονται για τη διατροφή του ανθρώπου (δείτε στο
σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο).
Αναγνώριση Παρτίδας
Οδηγία 89/396/ΕΟΚ
του Συμβουλίου σχετικά με τις ενδείξεις ή τα σήματα που επιτρέπουν την
αναγνώριση της παρτίδας στην οποία ανήκει ένα τρόφιμο (δείτε στο
σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο).
Δηλούμενο βάρος προσυσκευασμένων τροφίμων
Οδηγία 76/211/ΕΟΚ
του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των
αναφερομένων στην προπαρασκευή σε μάζα ή όγκο ορισμένων προϊόντων σε
προσυσκευασία (δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο)
Οδηγία 75/106/ΕΟΚ
του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των
αναφερομένων στην προσυσκευασία κατ' όγκον ορισμένων προσυσκευασμένων
υγρών (δείτε στο σύνδεσμο το ενοποιημένο κείμενο)
Φωτογραφίες